26 Eylül 2025 tarihli ve 33029 sayılı Resmi Gazete’deyayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren Organ Nakli Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile organ bağışı konusunda birtakım değişiklikler gerçekleştirilmiştir.
Uygulamada belirsizlik yaratan, sağlığında organ bağışçısı olmak istemiş ve buna ilişkin prosedürleri açık rızası ile yerine getirmiş kişinin beyin ölümü gerçekleşmesi halinde; aile bireylerinin muvafakatinin aranması ve bu durumun uygulamada kişinin iradesiyle çelişmesi halindeki durumda yasada bulunan belirsizlik giderilmek istenmiştir.
Organ bağışçısı olan kişinin beyin ölümü sonrasında aile bireylerinin itirazları karşısında kişinin sağlığında bağışçı olma iradesinin öncelikli olması prensibi benimsenmiştir. Yeni düzenleme kişinin sağlığında organ bağışçısı olmak istediğine dair göstermiş olduğu iradeyi esas alarak organ bağışı süreçlerinde köklü bir değişiklik yapmıştır.
Kişinin bedeni ve organlarıyla alakalı kararı öncelikle sağlığında göstermiş olduğu irade belirleyecektir. Kişiler e – devlet e nabız sistemi üzerinden e imza veya mobil imzalarıyla organ bağışçısı olabilecekler. Organ bağışı iradesini göstermiş kişiler, bu iradesini belirtmek üzere sistem üzerinde bir kişi tayin edebilecektir. Bu kişiye de organbağışçısı olduğunu bildirebilecektir. Organ bağışçısı olan kişi, sistem üzerinde atamış olduğu kişi ile eşi ve birinci derece yakınları arasında sıralama yapabilecektir. Bu bilgiler özel nitelikli kişisel veri olması sebebiyle KVKK gereğince özel hükümler çerçevesinde saklanacaktır.
Kişi organ bağışçısı olmuş ancak belirli bir sıralama ile birilerini tayin etmemiş ise; ‘’ Eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşlerinden birini, bunlar yoksa herhangi bir yakınını organ bağışı ile ilgili iradesini ölümünden sonra ortaya koymak üzere belirleyebilir veya bu kişileri sıralayabilir. ‘’Şeklinde düzenleme ile atanmış bir kişi yok ise önceliğin eş , reşit çocukları sonra anne veya babası veya kardeşleri şeklinde olacağını açıkça belirtilmiştir.
Yapılan düzenleme ile bağışçı kişinin eşi ve birinci derece yakınlarından biri organ nakli bekleyenler listesinde ise sırası gelmemiş olsa bile acil hastalardan sonra gelmek üzere öncelik tanınacaktır.
Bağışçısı olmayan veya beyin ölümü gerçekleştiği sırada organ bağışlanmasına ilişkin aile veya yasal vasi onayı olmaması durumunda organ koruma protokolleriuygulanmayacaktır.
Yapılan değişiklik ile kişilerin bedeni üzerinde vermiş olduğu organ bağışı kararının beden ve uzuvlarının maddi ve manevi bütünlüğü kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olması dolayısıyla ölümünden sonra da yasalar nezdinde kişinin iradesine bağlı kalınacağı güvence altına alınmıştır.
